Nie wiem jak Wy, moi drodzy Fenymenalni czytelnicy, ale ja z utęsknieniem czekam na moją ukochaną porę roku. Lato zbliża się do nas wielkimi krokami, a to oznacza, że już za kilka chwil będziemy mogli cieszyć się długimi, pełnymi słońca dniami. Lato to mój ulubiony czas w roku, gdzie oprócz świetnej pogody mamy mnóstwo polskich, świeżych owoców i warzyw.
W swoim krótkim wpisie chcę Wam przekazać, jak niewielkim kosztem ze zwykłej diety PKU można zrobić lekkie, bogate w letnie dobrodziejstwa menu. Wiem, że wielu z Was myśli o zrzuceniu kilku nadprogramowych kilogramów po zimie, bo jak nie teraz – to kiedy? Zapraszam do lektury i gorąco zachęcam do dzielenia się swoimi spostrzeżeniami w komentarzach!
Najlepsza dieta PKU na lato wg dietetyka:
Jedzcie jak najwięcej warzyw i owoców – nie od dzisiaj wiadomo, że warzywa i owoce to prawdziwe bogactwo witamin i minerałów, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Sezon na letnie warzywa i owoce niestety trwa dosyć krótko, dlatego warto wykorzystać go jak najlepiej. Jedząc je, nie tylko dostarczamy mnóstwa wartości odżywczych do naszego organizmu, lecz także wspomagamy jego nawodnienie, co podczas upałów jest szczególnie ważne. Postarajcie się, by w każdym Waszym posiłku znalazły się owoce lub warzywa. Pewnie ktoś zaraz pomyśli – „przecież moja dieta PKU to prawie same warzywa i owoce”. Zgadza się, rzeczywiście tak jest, ale ja proponuje Wam zmianę. Spróbujcie od dzisiaj wykorzystywać w swoich codziennych jadłospisach PKU tylko sezonowe warzywa i owoce. Truskawki, jagody, maliny, poziomki będą świetnym dodatkiem do porannych płatków Lp-flakes z mlekiem Lp-drink lub innym roślinnym napojem dozwolonym w diecie PKU. A może zblendujecie je z kilkoma listkami mięty i odrobiną wody? Wtedy otrzymacie orzeźwiające i pożywne smoothie, a z zamrożonych możecie wyczarować pyszne sorbety – idealne, jako deser PKU w upalne dni. Natomiast sezonowe warzywa mogą być oddzielnym posiłkiem, albo pysznym dodatkiem do obiadu, zarówno drugiego dania czy zupy PKU. W sezonie polecam Wam jak najczęściej sięgać po soczyste pomidory, chrupiącą słodką paprykę w wielu kolorach, każdy rodzaj sałaty i ogórki w każdej postaci. Pamiętajcie, że świeże ogórki idealnie gaszą pragnienie. Polecam Wam przygotować moją ulubioną wodę ogórkową na upalne dni. Wystarczy do naczynia wlać wodę (u mnie filtrowana z dzbanka) i dodać do niej pokrojonego w grubsze plasterki ogórka. Pamiętajcie, że świeży ogórek zawiera tylko 23 mg Phe w 100 g.
Pijcie dużo wody i pamiętajcie o swoim preparacie PKU – woda jest jednym z najważniejszych produktów, w które należy zaopatrzyć się w letnie i upalne dni. Czysta woda mineralna nawadnia Wasze organizmy, gasi pragnienie, zapobiega odwodnieniu. Co ważne, woda to 0 kcal w każdej ilości, dlatego nie musicie jej wliczać w bilans wartości odżywczych swojej diety PKU, ale możecie codziennie policzyć, ile jej średnio wypijacie. Kochani pamiętajcie, że w upalne dni należy uzupełniać wodę na bieżąco, gdyż w tym okresie łatwo o odwodnienie i komplikacje związane z niedostateczną podażą płynów. Mała, półlitrowa butelka powinna zawsze znaleźć swoje miejsce w Waszej torebce lub plecaku. Dla najmłodszych polecamy oferowane przez firmę Nutricia bidony na wodę. Nie dość, że są bardzo praktyczne i wygodne, to kolorowe wzory ze zwierzątkami zachęcają najmłodszych do zabierania ich ze sobą. Uwierzcie mi, przetestowałam to na mojej 3-letniej siostrzenicy. Ofiarowałam jej bidon z „Jeżykiem” i teraz nie tylko wie, że musi wypić 4 takie porcje wody w ciągu dnia, to wszystkie koleżanki i koledzy z przedszkola wiedzą, że Antosia ma taki ładny bidon do wody. Dzieci są wzrokowcami, dlatego dopilnujcie, aby każdy z nich miał taki kolorowy gadżet przy sobie lub chociażby butelkę z wodą z półki sklepowej. Oczywiście pamiętajcie o swojej dziennej dawce preparatu PKU spożywanej zgodnie z zaleceniem lekarza z poradni metabolicznej, do której uczęszczacie. Pamiętajcie również o odpowiednim przechowywaniu swojego preparatu w upalne dni zgodnie z zaleceniem producenta, znajdującym się na opakowaniu.
Komponujcie lekkie posiłki PKU – w letnie, wakacyjne dni, gdy słońce świeci wysoko na niebie, a temperatura powietrza jest wysoka, unikajcie Kochani ciężkostrawnych, smażonych potraw. Wybierajcie raczej chłodne dania PKU tj. sałatki, chłodniki na bazie mleka roślinnego oraz inne dania PKU, które nie obciążają żołądka. Lekkie posiłki PKU dodają energii, ale nie powodują uczucia ciężkości, co jest szczególnie ważne, gdy wybieramy się na plażę i chcemy korzystać z promieni słonecznych. Proponuję Wam zajrzeć na PKUConnect w zakładkę przepisy, znajdziecie tam wiele fajnych, lekkich przepisów, które możecie wykorzystać planując swój codzienny jadłospis PKU.
Unikajcie tłustych potraw – tłuste jedzenie ogólnie jest niewskazane, a już w szczególności w upalne, letnie dni. Po spożyciu tłustego dania PKU nie tylko źle się czujemy, ale mogą pojawić się także wzdęcia i uczucie dyskomfortu. A myślę, że tego Wam nie potrzeba, kiedy będziecie np. na wakacyjnej przejażdżce ze znajomymi. Ponadto, zjadając zbyt tłuste danie PKU organizm musi bardzo intensywnie pracować, by strawić taką porcję pożywienia. Lepiej ciężkostrawny i obfitujący w tłuszcz posiłek zamienić na zdrowe danie PKU z warzywami, wzbogacone w oleje roślinne, oliwy czy awokado. Danie wzbogacone o taki tłuszcz będzie lekkie i dostarczy bardzo ważnych składników odżywczych dla Waszego organizmu. I tutaj znowu zachęcam Was Kochani do skorzystania z szerokiej gamy przepisów na portalu PKUConnect – zakładka przepisy.
Wybierajcie produkty bogate w węglowodany złożone i pamiętajcie o błonniku – węglowodany złożone, zawarte m.in. w produktach pełnoziarnistych, nie tylko usprawniają trawienie, ale także dają uczucie sytości na dłużej. Ponadto zawierają błonnik, który reguluje przemianę materii i jest bardzo przydatnym składnikiem diety PKU, kiedy chcemy zrzucić parę kilogramów. Produkty z zawartością węglowodanów złożonych są bardzo zdrowe, zawierają cenne witaminy i składniki mineralne, a także dbają o naszą sylwetkę. Tak, więc komponując swoje posiłki zadbajcie o ciemne pieczywo PKU, wybierajcie grubsze kasze oraz zastosujcie w swoich daniach błonnik PKU, który zawarty jest w świeżych warzywach lub wybierzcie gotowy, zakupiony w sklepie suplement błonnika PKU, jako dzienne uzupełnienie swojej diety.
Unikajcie produktów wysoko przetworzonych – żywność wysoko przetworzona, najczęściej z dodatkiem mnóstwa substancji, jak cukier, polepszacze smaku, konserwanty czy barwniki, jest bardzo niezdrowa i niekorzystnie wpływa na Wasze organizmy. W okresie letnim powinniście całkowicie zrezygnować z tego typu produktów, gdyż dostępnych jest wiele sezonowych – lepszych produktów, czyli owoców, warzyw, z których to powinniśmy czerpać inspiracje do komponowania swoich potraw PKU. Chipsy, słone przekąski PKU, słodycze PKU, czy napoje gazowane to tylko puste kalorie, których w diecie PKU Wam nie potrzeba. Pamiętajcie również, że między innymi kolorowe napoje mogą zawierać w swoim składzie aspartam, który jest zabroniony w diecie PKU.
Pamiętajcie o regularnych posiłkach – latem często tracimy apetyt i rzadziej czujemy się głodni, a przez to pomijamy niektóre posiłki. To błąd. Aby Wasz organizm funkcjonował prawidłowo, a dieta PKU była odpowiednio prowadzona, należy jeść regularnie tak, jak zalecił na wizycie lekarz i dietetyk. Jeśli w gorące dni nie odczuwasz głodu, niektóre posiłki możesz od czasu do czasu zastąpić sokami lub pełnowartościowymi koktajlami PKU. Truskawki czy maliny zblendowane z bananem, kostkami lodu i szklanką mleka roślinnego lub Lp-drinka dostarczą Wam wszystkich potrzebnych makroskładników, a dodatkowo ochłodzą organizm w upalne dni i dodadzą orzeźwienia.
Połączcie dietę PKU z ruchem – „ruch to zdrowie” – wszędzie słyszymy to powiedzenie. To prawda, że zdrowa dieta PKU połączona z aktywnością fizyczną jest najlepszym sposobem na utrzymanie ładnej sylwetki i zachowanie zdrowia. Szczególnie latem, gdy jest ciepło, dni są dłuższe, a człowiek z chęcią wstaje z samego rana. Taka pogoda zachęca do ruchu na świeżym powietrzu i warto z takiej okazji skorzystać. Rower, rolki, wrotki… Czas wyjąć je z piwnicy, odkurzyć i odpowiednio przygotować, by aktywność fizyczna, którą zamierzacie uprawiać, była bezpieczna. Nie wiem jak Wy, ale ja już swój rower mam przygotowany i codziennie staram się pokonywać 30-minutową trasę. Być może niektórzy powiedzą, że to mało, ale moja aktywność na rowerze to jedna z wielu form ruchu, które uwielbiam uprawiać latem.
Korzystajcie z dobrodziejstw letniej pory roku – lato obfituje w szeroką gamę różnorodnych produktów sezonowych. Och… Te świeżo rwane z krzaczka maliny w mamusinym ogródku… Dla mnie najlepsze! Kochani, pamiętajcie, że powinniście z tego korzystać! Odwiedzajcie targi, kupujcie u lokalnych gospodarzy oraz przygotowujcie łatwe, lekkie oraz szybkie potrawy z tego, co kupiliście. Pamiętajcie również, że te dobrodziejstwa lata można zamknąć w słoiki, pomrozić i gdy nadejdą chłodniejsze, deszczowe czy zimowe dni, wykorzystać je w swoich potrawach i powspominać ten cudowny letni czas.
Pamiętajcie, jedząc regularnie sezonowe warzywa i owoce dostarczycie swojemu organizmowi wraz z dietą PKU mnóstwa cennych witamin, składników mineralnych i niewielu kalorii. Wystarczy zastosować się do kilku prostych w/w wskazówek, a lato stanie się przyjemne i beztroskie. Tego Wam życzę z całego serca.
Dieta PKU na lato + aktywność fizyczna = zdrowie i prawidłowe poziomy Phe
Dietetyk Izabela Horka
